Կորոնավիրուսը և Անշարժ Գույքը
• Կորոնավիրուսի (COVID-19) ազդեցությունը անշարժ գույքի վաճառքի գների վրա
Այսօր ողջ աշխարհում տիրում է խուճապի և անկառավարելիության մթնոլորտ՝ պայմանավորված Կորոնավիրուսի (COVID-19) համաճարակի տարածմամբ, ինչը ահռելի ազդեցություն է ունենում բոլոր երկրների տնտեսությունների վրա: Որոշ երկրներում կառավարությունը փորձում է մեղմել բնակչության ֆինանսական ֆորս-մաժորային դրությունը՝ պայմանավորված արտակարգ իրավիճակի հետևանքով հարկադիր արձակուրդով՝ իր վրա վերցնելով բնակչության հարկային բեռը, կոմունալ ծախսերը և այլն: Բարդ խնդրի առաջ է կանգնում նաև ֆինանսական շուկան՝ հատկապես բանկային ոլորտը՝ վարկառուներին տրամադրելով վարկային արձակուրդներ, ինչը հանգեցնում է կանխատեսվող տոկոսային եկամուտների նվազեցման և շարունակական բնույթ կրելու դեպքում կարող է ՀՀ բանկերի գործունեության համար լուրջ խոչընդոտներ ստեղծել: Իրավիճակը բարդ ու ճգնաժամային է տնտեսության բոլոր ճյուղերի համար: Ըստ նախնական կանխատեսումների՝ իրադարձությունների նման կերպ շարունակվելու և արտակարգ իրավիճակի ժամկետների երկարաձգման դեպքում փոքր և միջին բիզնեսը ներկայացնող տնտեսվարող սուբյեկտների սնանկացման հավանականությունը կտրուկ կմեծանա:
Եկեք անդրադառնանք ՀՀ անշարժ գույքի շուկայում տիրող իրավիճակին և վերջինիս հնարավոր զարգացումներին:
Կորոնավիրուս կոչվող վարակի հետևանքով ՀՀ անշարժ գույքի շուկայում առաջացել է առաջարկ-պահանջարկի որակական անհամապատասխանություն՝ չնայած նրան, որ վաճառքի բնակարանների թիվը չի նվազել: Ականատեսն ենք 2 տարբեր իրավիճակների.
- Բնակարանների սեփականատերերը ցանկանում են հնարավորինս արագ վաճառել իրենց գույքը, բայց գնորդները հրաժարվում են այցելել բնակարաններ՝ կորոնավիրուսով վարակվելու վախի պատճառով:Այսպիսով, ստացվում է, որ տվյալ սեփականատերը սկսում է տվյալ բնակարանի գինը աստիճանաբար իջեցնել՝ հասցնելով այն մակարդակի, որ գնորդի մոտ առաջանա շահագրգռվածություն: Գնորդների մի մասը, տեսնելով գնային լավ առաջարկը, և ենթադրելով, որ համաճարակի տարածման տեմպերի նվազմանը զուգընթաց գույքի գինը կրկին կբարձրանա, տվյալ գույքը տեսնելու միջոցներ է ձեռնարկում: Ավելին, հոգեբանորեն նախատրամադրվում է տվյալ բնակարանը գնել՝ անտեսելով վերջինիս ոչ նշանակալի թերությունները, որոնց այլ իրավիճակում մեծ նշանակություն կտար: Ստացվեց, որ այս պարագայում Կորոնավիրուսյան համաճարագի հետևանքով անշարժ գույքի գները իջնում են:
- Ականատեսն ենք նաև այլ իրավիճակի. գնորդները, որոնք չունեն ժամանակ համաճարակի տարածման տեմպերի նվազմանը սպասելու համար, արտակարգ դրության պայմաններում փորձում են ամեն կերպ համաձայնության գալ սեփականատերերի հետ և տեսնել վերջիններիս անշարժ գույքը: Գործակալներն ու անհատ գնորդները իրենց հերթին փորձում են ամեն կերպ համոզել վաճառողին կազմակերպել բնակարանի ցուցադրություն: Սեփականատերերը մի քանի զանգից հետո հասկանում են, որ գնորդները իսկապես շահագրգռված են, և փորձում են օգտվել առիթից՝ բարձրացնելով բնակարանների գները: Այս դեպքում համաճարակը անուղղակի կերպով հանգեցնում է շուկայում անշարժ գույքի արժեքների բարձրացմանը:
Արտակարգ դրության սկզբնական փուլում իրար հակասող այս երկու իրավիճակները դեռ հավասարակշռության մեջ են պահում անշարժ գույքի շուկայում գների մակարդակը. այսպես ասած, հակակշռում են իրար: Դժվար է կանխատեսել՝ տվյալ իրավիճակն ինչքան կշարունակվի և ինչ հետևանքներ կունենա: Ամեն դեպքում պարզ է, որ անշարժ գույքի շուկան, ինչպես տնտեսության մյուս ճյուղերը, գտնվում է անկման փուլում, դիտվում է շուկայում աշխուժության նվազում: Եթե երկրում նման անհասկանալի դրությունը շարունակական բնույթ կրի, անշարժ գույքի շուկայում գների անկումից խուսափելը շատ դժվար կլինի, քանի որ արտակարգ դրության ժամանակ և այլ հավասար պայմաններում գումարի կարիք ունեցող և իրենց անշարժ գույքը վաճառել ցանկացող սեփականատերերի թիվը կգերադասի կարճ ժամկետներում անշարժ գույք ձեռք բերել ցանկացող գնորդների թվին: Կոմմերցիոն տարածքների շուկայում ճգնաժամային իրավիճակը, կարելի է ասել, անխուսափելի է:
• Կորոնավիրուսի (COVID-19) ազդեցությունը անշարժ գույքի վարձակալության գների վրա
Կորոնավիրուսային համաճարակի ազդեցությունից անհետևանք չի մնացել նաև անշարժ գույքի վարձակալության շուկան: Այս դեպքում նույնպես առկա են երկու իրար հակադիր միտումներ, որոնք, ցավոք, իրար համարժեք չեն.
- Ինչպես գիտենք, ՀՀ փակել է իր սահմանները այլազգիների համար, ուստի տուրիստների թվի ոչ թե նվազումը, այլ տվյալ դեպքում զրոյացումը, նվազագույն մակարդակի է հասցրել օրավարձով բնակարանների և կարճաժամկետ՝ այս կոնտեքստում՝ մինչև 2 ամիս վարձով բնակարանների պահանջարկը: Օրավարձով բնակարանների շուկան ճգնաժամի մեջ է:
- Մյուս կողմից երկիր վերադարձած յուրաքանչյուր ՀՀ քաղաքացի պարտավորվում է 14 օր ինքնամեկուսանալ: ՀՀ ժամանած քաղաքացիների մի մասը ինքնամեկուսանում է իր բնակարանում կամ հյուրանոցային համար է վարձում,մյուս մասն էլ վարձում է բնակարան՝ նվազագույնի հասցնելով իր հարազատներին կամ հյուրանոցի այլ կենվորներին վարակելու հավանականությունը: Օրավարձով բնակարանների նկատմամբ պահանջարկ է առաջանում: Այլ պայմաններում վարձակալության բնակարան ունեցող սեփականատերերը կբարձրացնեին գույքի գինը՝ իրենց կրած ռիսկերը և ախտահանման ծախսերը փոխհատուցելու համար: Սակայն իրավիճակն այլ է. տուրիստների կողմից նախապես ամրագրված բնակարանները ազատ են մնում, բացի ինքնամեկուսանալ ցանկացողների քիչ թվից՝ տվյալ բնակարանների նկատմամբ այլ պահանջարկ չկա: Ուստի այս դեպքում ևս բնակարանների սեփականատերերը զգալի նվազեցնում են վարձով բնակարանների գինը. օրինակ՝ Փոքր Կենտրոնում բնակարանի վարձակալության մեկ օրվա արժեքը այս պահին սկսվում է 5 000 և ավել ՀՀ դրամից՝ նախկին 10 000 և ավելի փոխարեն:
- Ինչ վերաբերում է բնակարանների երկարաժամկետ վարձակալությանը, այս ոլորտում զգալի փոփոխություններ չեն նկատվել: Եթե համաճարակի զարգացման տեմպերը նվազեն, երկարաժամկետ վարձակալության շուկան կշարունակի գործել նախկին տեմպերով:
Այսպիսով, Կորոնավիրուսը (COVID-19) անհետևանք չի թողնում նաև բնակարանների վարձակալության շուկան:
«Best House» անշարժ գույքի գործակալությունը շարունակում է իր բնականոն գործունեությունը՝ չնայած արտակարգ իրավիճակին՝ պահպանելով սանիտարահիգիենիկ բոլոր պահանջները. գործակալները ցուցադրության են գնում հատուկ պաշտպանիչ դիմակներով, ձեռնոցներով, իրենց մոտ ունենում են ախտահանիչ միջոցներ և ցանկության դեպքում տրամադրում են գործարքի երկու կողմերին էլ:
Մեր առաջարկներին ծանոթանալու համար կարող եք անցնել www.besthouse.am անշարժ գույքի կայքի հղմամբ:
